اقدامات قبل از بارداری

اقدامات قبل از بارداری

آیا از مهم‌ترین اقدامات قبل و حین بارداری آگاهی دارید؟ قبل از بارداری چه کارهایی باید انجام داد؟ برای اقدام به بارداری چه باید کرد؟ بسیاری از زوج‌ها قبل از به دنیا آمدن فرزند شروع به پرس‌وجو درباره شرایط و داروهایی که به سلامت جنین و مادر کمک می‌کند، می‌پردازند. در واقع قبل از بارداری باید ابتدا بدن شما شرایط مناسب برای این اتفاق مهم را داشته باشد. در این راه، دکتر زنان و مامایی اولین خط درمانی و کمک‌کننده به شما خواهند بود.

اقدامات قبل از بارداری شامل چه مواردی است؟ (قبل از بارداری چه کنیم)
برای باردار شدن چه نکاتی را باید رعایت کرد؟ مهمترین و اولین اقدام برای بارداری چیست؟ اولین قدم این است که به دکتر زنان مراجعه کنید. با توصیه های قبل از بارداری که از پزشک دریافت می‌کنید برنامه‌ریزی کرده و مصرف مواد غذایی سالم و مولتی ویتامین را آغاز کنید.

همچنین نوشیدن الکل، سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر را متوقف کنید تا سلامت خودتان و جنین را حفظ کنید. از مواد سمی و آلاینده های محیطی دوری کنید. وزن سالمی را نگه دارید و از نظر روحی روانی در شرایط خوبی قرار بگیرید. اما بهترین زمان برای اقدام به بارداری کی است؟ در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم.

۱. برنامه ریزی برای بارداری، اقدامات قبل از بارداری برای زن و مرد
فرقی نمی کند که برنامه مورد نظر خود را بنویسید یا خیر. چه بخواهید بچه‌دار بشوید چه نخواهید باید برای آن برنامه‌ریزی کنید و بدانید چطور به هدف مورد نظر رسید. به عنوان مثال وقتی قصد ندارید بچه دار شوید؛ از روش‌های پیشگیری از بارداری مانند مصرف قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنید.

برای باردار شدن نیز باید برنامه‌ریزی مشخص داشت. از جمله کارهایی که باید در دوران قبل بارداری انجام داد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

ملاقات و مشورت با پزشک متخصص و فوق تخصص زنان و زایمان و نازایی
تغذیه مناسب
انجام آزمایش قبل از بارداری
سبک زندگی سالم
دوری از الکل، سیگار و انواع دخانیات
رسیدن به وزن مناسب
داشتن شرایط پزشکی و سلامتی مناسب
سلامت روانی
اقدامات قبل از بارداری شامل چه مواردی است؟
با توصیه‌های قبل از بارداری که از پزشک دریافت می‌کنید برنامه ریزی کرده و مصرف مواد غذایی سالم و مولتی ویتامین را آغاز کنید.
۲. قطع راه های کنترل بارداری
اگر قصد بارداری و بچه‌دار شدن دارید، باید ابتدا هر روش کنترلی که استفاده می‌کنید را قطع کنید. بعد از قطع مصرف برخی راه‌های کنترلی مثل قرص‌های ضدحاملگی می‌توان با فاصله زمانی اقدامات قبل از بارداری را انجام داد. در واقع بیشتر خانم‌ها در عرض کمتر از دو هفته بعد از قطع مصرف قرص‌ها اولین پریود خود را تجربه می‌کنند.

بعد از اولین چرخه قاعدگی می‌توان برای بارداری اقدام نمود. اگرچه گاهی اوقات برای برخی خانم‌ها چندین ماه طول می‌کشد تا بتوانند باردار شوند.

۳. آزمایش های قبل از بارداری
وقتی تصمیم به بارداری بگیرید، پزشک متخصص و فوق تخصص زنان و زایمان و نازایی به شما دادن تست و آزمایش یک سری موارد را پیشنهاد می‌دهد. تست بارداری شامل آزمایش‌های گسترده‌ای است که بخشی از آنها را باید قبل از بارداری انجام داد.

تست‌های پیشنهادی قبل بارداری موارد زیر را شامل می‌شود:

آزمایش سرخجه یا تست ویروس روبلا
آبله مرغان
تست HIV (ایدز)
تست هپاتیت ب
هرپس
بیماری‌های مقاربتی از جمله کلامیدیا، سفلیس و سوزاک
مشکلات تیروئید (تست TSH)
عفونت‌های انگلی مثل توکسوپلاسموز
بیماری‌هایی مثل دیابت نیز لازم است بررسی و تا جای ممکن درمان و کنترل شوند.
همچنین با توجه به سابقه پزشکی خانوادگی شما پزشک ممکن است قبل از بارداری برای موارد زیر آزمایشات ژنتیک را پیشنهاد دهد:

کم خونی داسی شکل
تالاسمی (نوعی کم خونی ارثی)
دیگر بیماری‌های ژنتیکی مانند سیستیک فیبروزیز.
۴. راههای تقویت رحم برای باردار شدن چیست؟ (تقویت رحم قبل از بارداری)
داشتن رحم سالم برای بارداری بسیار حائز اهمیت است. رحم انسان محل اتصال جفت، رشد آن و ایجاد جنین و در نهایت رشد نوزاد است پس می‌توان گفت در لیست مهم‌ترین اقدامات قبل از بارداری، مراقبت از رحم قرار می‌گیرد. نکات مهمی که برای داشتن رحم سالم باید رعایت شوند:

مشورت با متخصص و فوق تخصص زنان و زایمان و نازایی. شما از هر جایی می‌توانید از مشاوره تلفنی استفاده کنید.
کاهش مصرف کافئین: کافئین با افزایش تولید استروژن می‌تواند منجر به فیبروئید رحمی شود (یا فیبروم رحمی که به توده‌های خوش خیم ایجاد شده در رحم گفته می‌شود)
داشتن تحرک و فعالیت فیزیکی بیشتر: اگر شغل شما بیشتر با نشستن است، می‌تواند منجر به لطمه زدن به جریان خون رحم شما بشود.
آگاهانه و هدفمند ورزش کردن: پیاده روی و یوگای باروری، دو تا از بهترین روش‌ها برای تقویت گردش خون و قدرت و انعطاف پذیری بهتر عضلات رحم هستند.
کاهش استرس: استرس وقتی مزمن باشد، آسیب‌هایی به همراه دارد که یکی از آن‌ها آسیب به رحم است.
ترک سیگار و دخانیات: مصرف این موارد موجب تغییر میزان پذیرش رحم می‌شود، یعنی احتمال اینکه رحم جفت را بپذیرد و جفت به دیواره متصل شود کاهش می‌یابد.
۵. اقدامات قبل از بارداری دوم به بعد
اگر در بارداری اول خود، نسبتا راحت بودید، زود باردار شدید و تجربه آرامی داشتید؛ انتظار نداشته باشید که بارداری دوم شما نیز به همین صورت باشد. حتی اگر بارداری اول شما با مشکلاتی همراه بوده قرار نیست بارداری دوم مشابه آن باشد. بدن شما، سطح انرژی و هورمون‌های شما، همه دچار تغییرات زیادی شده‌اند.

از این رو بارداری دوم برای شما یک چالش جدید بوده و به مراقبت‌های خاص خود نیاز دارد. آزمایش‌های لازم و اقدامات بار اول نظیر ترک و دوری از سیگار و الکل و دیگر موارد هم برای مرد و هم برای زن باید تکرار بشوند. اقدامات قبل از بارداری دوم برای پسردار شدن یا دختر دار شدن تا حد زیادی به تغذیه و نوع اسپرم همسر بستگی دارد.
۶. اقدامات قبل از بارداری در ازدواج فامیلی
یکی از موارد مهم که باید زمان ازدواج و فرزنددار شدن در نظر داشته باشید، شرایط ژنتیکی است. معموا در افرادی که ازدواج فامیلی داشتند، احتمال تداخل ژنی یا به دنیا آمدن فرزندانی با بیماری زمینه‌ای وجود دارد.

کدام ازدواج فامیلی خطرناک است؟
به طور کلی ازدواج فامیلی با ریسک همراه است. اما در این میان ازدواج با فامیل مادری، ریسک بیماری بیشتری برای فرزندان دارد زیرا شباهت ژنی بیشتر است.

۷. اقدامات مردان قبل بارداری چیست؟
وقتی بحث بارداری و داشتن نوزاد پیش می‌آید، خیلی از پیشنهاد‌ها و مراقبت‌ها به مادر گفته می‌شود. خیلی از مردان اطلاع ندارند که سلامت اسپرم نیز به اندازه سلامت تخمک و رحم در بارداری و سلامت نوزاد مؤثر است. تحقیقات در این زمینه هنوز در قدم اول هستند. در یک تحقیق روی حیوانات نشان داده شد که در زوج‌هایی که جنس مذکر مبتلا به چاقی هستند یا در دوران تلاش برای بارداری غذای پر چرب می‌خورند، احتمال ابتلای نوزاد به چاقی نیز افزایش می‌یابد.

پس مردان نیز برای سلامت جنین بهتر است بهترین اقدامات قبل از بارداری برای مردان را رعایت کنند:

مصرف کمتر الکل یا قطع مصرف آن: مصرف زیاد الکل موجب تولید اسپرم غیرطبیعی می‌شود.
داشتن تحرک و فعالیت: داشتن ۳۰ تا ۴۵ دقیقه تحرک هوازی ۳بار در هفته خوب و مؤثر است. دویدن، دوچرخه سواری، شنا و پیاده‌روی سریع نمونه‌هایی از ورزش‌های هوازی هستند.
کاهش وزن: داشتن اضافه وزن نه تنها احتمال چاقی نوزاد را افزایش می‌دهد؛ بلکه می‌تواند موجب تولید اسپرم و باروری کمتری بشود.
مصرف روزانه ویتامین‌ها: تحقیقات نشان داده است مصرف آن موجب تولید میزان بیشتری اسپرم سالم می‌شود.
درمان و پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی
بررسی سابقه پزشکی و ارثی خانواده
مراقبت و حمایت از شریک زندگی.
۸. اقدام به بارداری بعد از بارداری خارج رحمی خطرناک است؟
حاملگی خارج از رحم شایع‌ترین علت مرگ و میر مادران در سه ماهه اول بارداری است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که جنین خارج از حفره رحم لانه گزینی می‌کند. اگر درمان نشود، می‌تواند باعث خونریزی داخلی و مرگ شود.

اقدام به بارداری بعد از بارداری خارج رحمی خطرناک است؟
حاملگی خارج از رحم شایع‌ترین علت مرگ و میر مادران در سه ماهه اول بارداری است.
قبل از اقدام به بارداری چه بخوریم؟
برای داشتن یک بارداری سالم و سلامت، مهم است که تغذیه فرد قبل از بارداری به چه صورت باشد. بدن فرد باید از نظر سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی متعادل باشد. برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز می‌توان از قرص‌های ویتامین و مواد معدنی استفاده نمود.

همچنین با داشتن جدول برنامه غذایی بارداری و یک رژیم غذایی خوب و کامل می‌توان ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای بدن را تأمین نمود. در این دوران بهتر است بیشتر از سبزیجات و میوه‌های ارگانیک و طبیعی استفاده کرد؛ تا علاوه بر تأمین مواد مورد نیاز بدن، از قرار گرفتن در معرض سموم نیز پیشگیری کرد.

تغذیه در دوران بارداری (در این مورد قبل از بارداری)، مشابه تغذیه سالم در شرایط عادی است، پس بهترین پیشنهادها شامل موارد زیر است:

غذاهای سبوس دار (مثل نان، برنج قهوه‌ای) به جای غذاهای فرآوری شده سفید (برنج و نان سفید)
مصرف بیشتر سبزی و میوه‌
جلوگیری از خوردن چربی‌های بد مثل غذاهای سرخ شده، کیک و کلوچه
خوردن چربی‌های اشباع نشده مانند آووکادو، مغزها (مثل بادام و گردو) و ماهی
دوری از غذا و نوشیدنی‌های قندی مثل شیرینی و نوشیدنی‌های گازدار.
اگر پریود نمی‌شوید یا پریود شما منظم نیست، ممکن است تخمک‌گذاری شما مشکل داشته باشد و این موجب ناباروری می‌شود. تحقیقات نشان داده که مصرف مواد لبنیات پر چرب مثل شیر و ماست قبل از بارداری می‌تواند به این موضوع کمک کند.
۱. مصرف قرص و ویتامین ها
قبل و حین بارداری، استفاده از ویتامین‌ها می‌تواند ریسک‌های کمبود آن را کاهش دهد. علاوه بر این به خانم‌های که در سن باردار شدن هستند پیشنهاد می‌شود برای پیشگیری از هر ریسکی دائما به تأمین ویتامین‌های مورد نیاز بدن اهمیت بدهند.

بدن فرد حین بارداری به میزان بیشتری از ویتامین و مواد معدنی از جمله فولیک اسید و آهن نیاز دارد. برای تأمین این نیاز بهترین راه همان استفاده از مواد غذایی ارگانیک و طبیعی است.
۲. مصرف امگا ۳ قبل از بارداری لازم است؟
مصرف امگا ۳ در کنار فولیک و اسید و ویتامین‌های برای بارداری لازم است. تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش مصرف DHA (امگا ۳) موجب پیشگیری از زایمان زودرس می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به افزایش وزن نوزاد هنگام تولد شود. علاوه بر این کمبود امگا ۳ خطر افسردگی مادر را افزایش می‌دهد.

۳. مصرف متفورمین قبل از بارداری برای چیست؟
متفورمین معمولاً برای درمان PCOS یا سندرم تخمدان پلی کیستیک استفاده می‌شود. طبق منابع زنانی که اضافه وزن دارند و مقاومت به انسولین نشان داده‌اند، معمولاً به PCOS مبتلا می‌شوند. این سندرم می‌تواند موجب از دست رفتن پریود، تخمک گذاری نامنظم و در نهایت منجر به ناباروری یا مشکل در بارداری شود.

متفورمین برای کاهش سطح انسولین با تنظیم قند خون استفاده می‌شود. همچنین به تنظیم قاعدگی و تخمگ گذاری کمک می‌کند. متفورمین می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو کمک کند.

تعیین جنسیت نوزاد قبل از بارداری امکان پذیر است؟
اینکه به طور صددرصدی افراد تعیین جنسیت قبل از بارداری را انجام دهند هنوز امکان پذیر نیست. در حالت طبیعی احتمال داشتن دختر یا پسر ۵۰ به ۵۰ است. با استفاده از روش‌های گیاهی یا شیمیایی می‌توان این احتمال را در جهتی که خواست افراد بوده تغییر داد. در اینترنت روش‌های زیادی ممکن است پیشنهاد شود، ولی بیشتر آن‌ها بدون هیچ گونه تحقیقات علمی بیان می‌شوند. در ادامه چند تئوری را بررسی می کنیم.
۱. تاثیر زمان رابطه جنسی (نظریه شتلز – روش بیلینگ)
سلول جنسی خانم‌ها سنگین‌تر و دارای عمر بیشتر است. اگر چند روز قبل از تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید و بعد از آن پرهیز کنید (اسپرم مرد طول عمرش کمتر است و زود از بین می‌رود)، احتمال دختر بودن را افزایش می‌دهد.

سلول جنسی مرد سبک‌تر بوده و سریع‌تر حرکت می‌کند. اگر در روز تخمک گذاری رابطه جنسی برقرار کنید، احتمال پسر بودن را افزایش می‌دهد. طرفداران این نظریه ۷۵ درصد موفقیت را برای آن اعلام می‌کنند؛ اما شواهد مستند پزشکی خیلی کمتراست.

۲. موقعیت و پوزیشن رابطه جنسی (مراحل قبل از بارداری)
پوزیشن‌هایی که موجب دخول عمیق‌تر می‌شوند (مثل زمانی که زن روی مرد بنشیند) احتمال پسر بودن را افزایش می‌دهند. چون باعث می‌شوند اسپرم وارد عمقی‌ترین محل رحم شود و سریع‌تر به تخمک برسد. در حالت برعکس احتمال دختر بودن بالا می‌رود. احتمال موفقیت این تئوری ضعیف است.

۳. تغییر رژیم غذایی و آموزش اقدامات قبل از بارداری
مواد معدنی موجود در رژیم غذایی، متابولیسم شما و محیط تخمک را تحت تأثیر می‌گذارد:

برای افزایش احتمال پسر بودن و تقویت اسپرم مرد به پتاسیم احتیاج است (در گوشت و موز یافت می‌شود).
برای افزایش احتمال دختر بودن و تقویت تخمک خانم به منیزیم بیشتر احتیاج است (در سویا، سبزی‌های برگی سبز و مغزها یافت می‌شود).
هیچ آزمایش علمی روی انسان که در حمایت یا تأیید این تئوری باشد صورت نگرفته است.
لیست آزمایشات و سونوگرافی های دوران بارداری
دوران بارداری و قبل از آن، یک دوران بسیار حساس است. زمانی که متوجه می‌شوید باردار هستید و تست بارداری انجام می‌دهید، باید لیستی از آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها را انجام دهید تا مطمئن باشید که سلامت شما در دوران بارداری به همراه سلامت جنین در بهترین شرایط است. برخی از آزمایش های دوران بارداری شامل موارد زیر هستند:

آزمایش‌های خونی
آزمایش‌های ادراری
آزمایش‌های غربالگری
تست‌های غربالگری بیماری‌های خاص مانند دیابت بارداری، تیروئید، کم خونی
سونوگرافی‌های بررسی رشد جنین
سونوگرافی‌های بررسی سلامت جنین
بررسی ارتفاع رحم در بارداری و رشد جنین
در دوران بارداری، باید رشد جنین بررسی شود و اندازه‌ی رحم مورد بررسی قرار گیرد. اگر می‌خواهید در خانه ارتفاع رجم خود را اندازه بگیرید، بهتر است یکبار از پزشک بخواهید که استخوان پوبیس و قسمت بالای رحم را به شما نشان دهد. نحوه اندازه گیری ارتفاع رحم نیازمند مراحل زیر است:

مثانه کامل خالی باشد.
به پشت دراز بکشید و زیر سر و زانو تکیه‌گاهی قرار دهید.
لمس شکم را شروع کنید. انگشتان باید از کناره‌های شکم به سمت بالا حرکت کنند. تا جایی بالا می‌روید که زیر انگشتان خود رحم را مانند یک توپ سخت حس کنید.
متر را از نقطه صفر روی این ناحیه قرار داده و به سمت استخوان شرمگاهی حرکت دهید. منحنی شکم را دنبال کنید.
عدد اندازه گیری شده ارتفاع رحم است.